گردشگری دریاچه ارومیه در مدار صفر، پل میان گذر اصلاح می شود - وبلاگ رضا

به گزارش وبلاگ رضا، این بار من و یک دریا آب؛ چشمانم محو رنگ فیروزه ای و موج های غلتان بر دل این دریاچه است؛ تنها چیزی که می تواند فکر مرا به سمت دیگری بکشاند صدای بچه هایی است که میهمان این روزهای دریاچه ارومیه هستند. آری اینجا قلب تپنده آذربایجان است همان نگین فیروزه ای که روزگاری همه کمر به همت خشک کردن این دریاچه بسته بودند اما قطره های باران سخاوتی دیگر داشت، بارید و بارید تا دریاچه پر از آب شد؛ البته نباید انجام برخی از اقدامات عمرانی را از یاد برد.

باید بگویم این روزها دریاچه ارومیه حالوهوا دیگری دارد تا چشم کار می کند پر از جهانگردانی است که روزی حسرت پر آب شدن این دریاچه را داشتند و حال فرصت را غنیمت شمرده و دل به نگین فیروزه ای آذربایجان سپرده اند؛ جهانگردان می آیند و می فرایند اما آنچه که فکر مرا به خود مشغول ساخته این است که دومین دریاچه شور دنیا، فاقد برخی امکانات و زیرساخت های جهانگردی است.

همین بهانه ای شد تا بار دیگر سری به دفتر منطقه ای ستاد احیا در آذربایجان شرقی بزنیم.

مدیر دفتر منطقه ای ستاد احیا در آذربایجان شرقی بیان می کند: تراز دریاچه ارومیه در 19مرداد ماه سال جاری، 1271/50 می باشد که در سال گذشته 1270/48 بوده که نسبت به سال گذشته 1/02 سانتی متر اختلاف تراز را از خود نشان می دهد؛ گفتنی است حجم آب موجود در دریاچه ارومیه به بیش از 4 میلیارد متر مکعب افزایش یافته است.

زیرساخت های جهانگردی در دریاچه ارومیه نیازمند زمان و اعتبار است

خلیل ساعی، تامین زیرساخت ها برای جهانگردی در دریاچه ارومیه را نیازمند زمان و اعتبار دانسته و ادامه می دهد: شرایط کنونی دریاچه ارومیه به گونه ای است که جهانگردان بسیاری را به سمت خود جذب کرده است که با احیا دریاچه ارومیه، پتانسیل های اقتصادی هم در آن منطقه شکوفا خواهد شد و اکنون با بالا آمدن تراز دریاچه ارومیه این اتفاق می افتد. اگر تراز دریاچه ارومیه مطلوب باشد خواهد توانست جهانگردان زیادی را سمت خود جذب کند که با جذب جهانگرد هم، رونق اقتصادی در آن منطقه شکوفا شده و تحولاتی را رقم خواهد زد.

لایروبی مسیل ها و رهاسازی آب از پشت سدها

وی اضافه می کند: میزان قابل توجهی از بارش ها و همچنین اقدامات ستاد احیا دریاچه ارومیه از جمله لایروبی مسیل ها و رهاسازی آب از پشت سدها، انتظار داریم بر اثر اقدامات اجرا شده از سرانجام سال جاری نزدیک بر 1 میلیارد متر مکعب آب به طور دائم بر پیکر دریا روانه گرددتوانست شرایط دریاچه را به حالت فعلی برساند؛ با ادامه این شرایط و وجود نزولات جوی، پروژه های که طی 5 سال گذشته از سوی ستاد احیا انجام گرفته و سال 98، به مرحله بهره برداری خواهد رسید نزدیک بر 1 میلیارد متر مکعب آب به طور دائم بر پیکر دریا روانه خواهد شد و در جوار آن هم با انجام سایر اقدامات عمرانی خواهیم توانست بارش های سال تازه را هم بر پیکر دریاچه منتقل کنیم.

تامین معیشت جایگزین برای کشاورزان از طریق ستاد احیا

ساعی، تامین معیشت در دریاچه ارومیه را یکی از مهمترین مباحث معرفی و بیان می کند: بحث اشتغال و معیشت جایگزین یکی از موضوعات اصلی و اساسی برای احیا دریاچه ارومیه است طبیعتا زمانی که مباحث جهانگردی به میان می آید ستاد احیا هم از آن حمایت می کند چرا که تعدادی از افراد از بخش های کشاورزی منفک و به بخش صنعت جهانگردی پیوند می یابند و تمام تلاش ستاد احیا، مطرح کردن شغل های جایگزین برای کشاورزان است؛ یکی از بهترین شغل ها برای کشاورزان می تواند بحث صنعت جهانگردی باشد که ستاد احیا دریاچه ارومیه هم از آن حمایت خواهد کرد.

وی اضافه می کند: وهله اول، احیا دریاچه ارومیه است که معتقدم اگر دریاچه احیا گردد با توجه به پتانسیل های منطقه تعدادی از افراد اقدام به سرمایه گذاری خواهند کرد چرا که نگرش بخش خصوصی برای پول زایی فراتر از ما می باشد و می توانند منطقه ها را شناسایی و در مکان های مختلف برای توسعه و جهانگردی سرمایه گذاری کنند؛ با توجه به تخصصی که افراد در این زمینه دارند راهکارهایی از جمله ایجاد زیرساخت ها همانند بازسازی مجدد هتل بندر شرفخانه به دلیل وجود جهانگردان، جزو برنامه کاری قرار خواهد گرفت.

نقش ویژه جوامع محلی در احیای دریاچه ارومیه

ساعی ضمن تاکید بر نقش ویژه جوامع محلی در احیای دریاچه ارومیه خاطرنشان می کند: همواره از اقدامات عمرانی صحبت می گردد اما جایگاه اقدامات فرهنگی کمتر از اقدامات عمرانی نیست؛ با همکاری جوامع محلی و افرادی که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار دارند، احیا دریاچه ارومیه پیش از موعد می تواند رخ دهد این در حالی است که با عدم رعایت الگو کشت، برداشت های غیرمجاز آب و استفاده از محصولات پرمصرف آبی، نتیجه ای به جز زمان بر بودن احیا دریاچه در پی نخواهد داشت؛ از این رو باید در بخش های صنعت و مصرف شرب خانگی به صورت بهینه از آب استفاده کرد، وجود روش های نوین آبیاری در دنیا و مورد توجه قرار گرفتن این روش ها از طریق سازمان جهاد کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، نیازمند تبعیت از گفته های این سازمان است چرا که میزان آبی که به هدر می رود حقابه دریاچه ارومیه است.

نبود آب و عدم کنترل در جهت

مدیر دفتر منطقه ای ستاد احیا، نبود آب و عدم کنترل را مهم ترین عامل برای عدم رهاسازی آب به سمت پیکر دریاچه دانسته و ادامه می دهد: رهاسازی آب به سمت دریاچه معمولا در ماه های بهمن، اسفند و فروردین، زمانی که بارش وجود داشته و کشاورز نیازی به برداشت غیرمجاز آب ندارد صورت می گیرد؛ آب پشت سدها با برنامه ریزی انجام گرفته و کسر نیاز شرب و کشاورزی بر پیکر دریا منتقل شده است و به نظر می رسد که در این زمان، آب اضافی در پشت سدها وجود ندارد تا بر پیکر دریا منتقل گردد؛ از طرفی وجود برخی عدم کنترل ها در جهت، موجب می گردد تا نتوانیم تمامی جهتها را کنترل کرده و اجازه ندهیم تا آب به صورت غیر مجاز برداشت گردد.

آغاز عملیات اصلاح پل میان گذر دریاچه ارومیه

وی ادامه می دهد: یکی از راهکارهای احیا دریاچه ارومیه، بررسی اثرات خشک شدن دریاچه با احداث پل میان گذر شهید کلانتری بود که دانشگاه تبریز، بعد از مطالعه به این نتیجه رسید که تعدادی دهانه پل نیاز است تا باز گردد؛ طبق آخرین مکاتبات اجرا شده با وزارت راه و شهرسازی، راه داری و حمل ونقل جاده ای و معاون عمرانی آذربایجان غربی اعلام کرده اند که عملیات اصلاح پل میان گذر آغاز می گردد. ارتقا تراز دریاچه برای آغاز اقدامات عمرانی، اصلاح آن و اطمینان از این که دریاچه در حال احیا است از جمله مباحثی بود که در این جلسات نام گشت که خوشبختانه مطلوب بودن تراز کنونی دریاچه موجب خواهد شد تا اصلاح پل میان گذر، جزو برنامه کاری وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد.

ساعی با اشاره بر کم آبی در کشور و افزایش دوام و پایداری در جامعه به واسطه مصرف بهینه آب، ادامه می دهد: ما متولی احیا دریاچه ارومیه هستیم و همه آگاهی کافی از کمبود آب را داریم و با توجه بر اینکه اقدامات آب بر در کشاورزی وجود دارد طبیعتا سوق دادن به سمت غیر مصرف آب، می تواند رونق اقتصادی آن منطقه را هم مهیا کند؛ ناآگاهی کشاورزان و عدم تألیف کار تعیین باعث می گردد به سمت تولید محصولات پر مصرف آبی سوق یابند در صورتی که باید محصولاتی تولید کرد که با حداقل آب ، بیشترین بهره دهی را داشته باشد.

وی کشت گیاهان دارویی را از برنامه های ستاد احیا دانسته و بیان می کند: نزدیک بر 29 کیلومتر حفاری و لاینینگ تونل زاینده انجام گرفته که ادامه آن هم در سال جاری اتمام خواهد یافت طبق اعلام برنامه تا سرانجام سال جاری این پروژه نهایی خواهد گشت که با رسیدن به مرحله بهره برداری می تواند به نام یکی از منابع آب آور دریاچه ارومیه مطرح گردد علاوه بر این پروژه، 4 پروژه تصفیه خانه ها هم در سال جاری به مرحله بهره برداری خواهد رسید.

لزوم فرهنگ سازی برای مصرف بهینه آب

ساعی در سرانجام، ارزش و اهمیت فرهنگ سازی برای مصرف بهینه را کمتر از اقدامات عمرانی ندانسته و ادامه می دهد: جوامع محلی در بخش احیا دریاچه ارومیه نقش ویژه ای دارد و باید از تمامی سمن ها در همراه ساختن جوامع محلی قدردانی کرد. به دلیل وقوع سیل در

فروردین ماه سال جاری، یکی از راهکارهای احیای دریاچه ارومیه، بررسی اثرات خشک شدن دریاچه با احداث پل میان گذر شهید کلانتری بود که دانشگاه تبریز، بعد از مطالعه به این نتیجه رسید که تعدادی دهانه پل نیاز است تا باز گردد دولت نمی تواند تمام اعتبارات لازم را تامین کند گر چه احیا دریاچه ارومیه جزو برنامه های کاری است اما نجات انسان ها، تامین معاش برای زندگی آزادی که دچار آسیب شده اند هم جزو برنامه کاری دولت است؛ بدین دلیل شاید دولت در مقطعی از زمان نتواند اعتبارات لازم را تأمین کند اما راهکارهایی که بدون تأمین اعتبار برای احیای دریاچه ارومیه مطرح گردد جزو برنامه کاری است.

بازسازی و آماده نمودن سواحل دریاچه ارومیه

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و جهانگردی استان آرذبایجان شرقی بیان می کند: بعد از چندین سال، سال جاری نخستین سال است که تراز آبی دریاچه ارومیه به سطح نسبتا مناسب رسیده است که در صورت تداوم این شرایط، امکان بهره برداری از آن وجود دارد. جهتهای قدیمی و معرفی شده ساحل دریاچه ارومیه از شهرها و روستاهای مختلف، هم چنان قابل دسترسی است و با توجه به عدم استفاده طی سالهای قبل، نیاز به بازسازی مجدد و آماده نمودن برای جهانگردان دارند.

لزوم همکاری و هم افزایی دستگاه های ذی ربط

مرتضی آبدار توجه به زیرساخت های سواحل را موضوعی می داند که همکاری و هم افزایی دستگاه های درگیر در این زمینه را طلبیده و ادامه می دهد: مراحل بعدی معرفی منطقه ها مجذوب کننده دریاچه برای سرمایه گذاری بخش خصوصی، برگزاری دوره های آموزشی و نهایتا بازاریابی و تبلیغات در مراحل بعدی اقداماتی است که می بایست صورت پذیرد.

وی توضیح می دهد: با توجه به وظایف قانونی تعیین شده برای اداره کل میراث فرهنگی، در شهرستان های همجوار دریاچه در قالب ستاد اجرایی خدمات سفر و کارگروه تخصصی میراث فرهنگی قدم های مثبتی برای رفع موانع و تسهیل و توسعه جهانگردی در شهرها و روستاهای ساحلی اجرا شده است که از میان می توان به برگزاری جشنواره های متعدد جهانگردی در شهرستان های همجوار دریاچه ارومیه مانند جشنواره آلبالو، کباب، گردو و ... با همکاری اداره کل و سایر دستگاه ها برگزار شده است اشاره کرد.

وی اضافه می کند: افزایش بودجه زیرساخت ها و تاسیسات جهانگردی شهرستان های همجوار، رایزنی با ادارات و ارگان های متولی از جمله راه و شهرسازی، محیط زیست، فرمانداری ها و برای توسعه این صنعت اجرا شده است.

صدور مجوزهای لازم برای جهانگردی در دریاچه ارومیه

آبدار در سرانجام، افزایش و تداوم تراز آبی دریاچه را در زمره اصلی ترین موضوعات قرار داده و بیان می کند: زیرساخت های محدودی قبل از کم شدن آب دریاچه وجود داشته است که با تداوم شرایط مناسب آبی تمام تلاش دستگاه های ذی مدخل باید در مرحله اول احیا آن ها باشد. در این زمینه آمادگی داریم با صدور مجوزهای لازم زمینه را برای توسعه جهانگردی در این منطقه فراهم نماییم؛ اصلی ترین موضوع در این زمینه افزایش و تداوم تراز آبی دریاچه است که در صورت استمرار آن دریاچه پتانسیل جذب سرمایه گذار و ایجاد زیرساخت های جهانگردی را خواهد داشت.

روزگاری دریاچه ارومیه با خشکی دست وپنجه نرم می کرد اما حال لبخند رضایت را بر لبان جهانگردان ارزانی داشته؛ اگر دریاچه ارومیه به طور کامل احیا گردد جهانگردان زیادی را به سمت خود جذب خواهد کرد که در پی آن رونق اقتصادی هم شکوفا خواهد شد آنچه از این گزارش برداشت می گردد این است که مطلوب بودن تراز آبی دریاچه، اصلاح پل میان گذر شهید کلانتری را رقم خواهد زد و برای توسعه زیرساخت های جهانگردی نیازمند زمان و اعتبار هستیم اما قدم های مثبت و موثری برای رفع موانع، تسهیل و توسعه جهانگردی در شهرها و روستاهای ساحلی انجام پذیرفته است.

مهر