نجات برنجکاری خوزستان با وقوع سیلاب ها - وبلاگ رضا

به گزارش وبلاگ رضا، این روزها کشاورزی نیز زیر سایه سنگین کم آبی به مخاطره افتاده است. بعضی مسئولان معتقدند با وجود بارش های مناسب امسال نسبت به سال های گذشته، همچنان خشکسالی در بعضی از استان ها می تازد، اما بعضی دیگر معتقدند که سیلاب به پرشدن منابع آبی و به تبع به کشاورزی به ویژه در خوزستان کمکی اساسی نموده است؛ اتفاقی که به کشت برنج در این استان رونق داد.

وبلاگ رضا-مریم ورشوئی: کمبود آب بر نوع کشت محصولات کشاورزی تاثیرگذار و برنامه هایی که برای کشت محصولات مختلف تدوین می گردد با توجه به افق های طولانی مدت است. به طوری که مسئولان ذی بط در چنین شرایطی کشاورزان را به کشت محصولات کم آب بر راهنمایی می نمایند. برنج در این میان محصولی آب بر محسوب می گردد، به همین دلیل ممنوعیت کشت برنج در استان های غیرشمالی در هیات دولت مصوب و ابلاغ شد. این ممنوعیت در 14 استان اعلام شده است، اما به دلیل بارندگی های امسال همچنان شاهد کشت برنج در بسیاری از این استان ها مانند خوزستان هستیم.

ممنوعیت کشت

معاون وزیر جهادکشاورزی گفت: در طول 3 سال به استان های غیرشمالی که برنج کشت نمایند، مزایایی تعلق نمی گیرد. علی مراد اکبری 4 تیرماه 98 در همایش سه روزه کارگروه ملی سازگاری با کم آبی اضافه نمود: در این کارگروه تصریح شد کشت برنج جز در دو استان شمالی گیلان و مازندران ممنوع است، براین اساس، در طول سه سال از کشاورزان استان های غیرشمالی که برنج کشت نمایند حمایت نخواهد شد.

با این وجود هنوز در بعضی استان ها که ممنوعیت کشت دارند؛ کشاورزان الگوی کشت را رعایت نمی نمایند و نوع کشت خود را بر اساس میزان درآمدی که دارند، معین می نمایند. به عنوان نمونه خوزستان هم جزو استان هایی محسوب می گردد که کشت برنج در آن ممنوع است، اما در امسال کشت برنج در خوزستان رکورد زد.

محمد قاسمی نژاد، معاون بهبود فراوریات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خوزستان نیز گفت: تابستان امسال 183هزار هکتار از زمین های کشاورزی خوزستان زیر کشت برنج رفته است که در مقایسه با 62 هزار هکتار شالیزارهای پارسال، حدود سه برابر افزایش یافته است.

وی اضافه نمود: کشاورزان خوزستانی از کشت برنج به علت فراوانی آب و ذخایر مناسب پشت سدها استقبال کردند و بر اساس آنالیز های میدانی در شهرستان حمیدیه سطح زیر کشت برنج امسال از گندم بیشتر بوده است.

محدودیت کشت جایگزین شد

دبیر انجمن برنج ایران به خبرنگار وبلاگ رضا آنلاین درباره ممنوعیت کشت برنج در14 استان گفت: در ابتدا وزارت جهاد کشاورزی از ممنوعیت کشت برنج استفاده کرد، اما بعد از مدتی صورت مساله پاک شد و به جای آن محدودیت کشت برنج را جایگزین کرد، زیرا ما فقط برای کشت خشخاش ممنوعیت داریم.

جمیل علیزاده شایق اضافه نمود: بسیاری از کارشناسان خشکسالی را دلیل مطرح شدن این طرح ذکر نموده اند و به جد معتقد هستند که این خشکسالی ها ادامه می یابد. اما در اواخر اسفند سال 97 و ابتدای امسال شاهد بودیم که سیل به وقوع پیوست و بسیاری از منابع آبی و سدها را پر کرد. در واقع بهارآب در ایران رخ داد. این که ما ممنوعیت یا محدودیتی را تصویب کنیم نمی تواند چاره ساز باشد تا زمانی که آموزش و ترویج کشاورزی بین کشاورزان ریشه دار نگردد. وقتی ما در روستاها هیچ گونه آموزشی نداریم به زور نمی گردد به کشاورز فهماند که کم آبی را باید با روش های نوین مدیریت کرد.

وی ادامه داد: نتیجه این طرح این شد که کشاورز خود تصمیم گرفت که برنج بکارد یا نکارد. در چنین شرایطی که در سال های گذشته 100 هزار هکتار در استان های غیرشمالی زیرکشت برنج رفت به تشخیص خود کشاورز در جاهایی که کمبود منابع آبی داشتیم برنج کشت نشد و این میزان به 60 هزار هکتار رسید.

خشکه کاری

دبیرانجمن برنج ایران گفت: بهترین روش برای کنترل مصرف آب در کشاورزی استفاده از روش های علمی و تحقیقاتی است. نه ممنوعیت یا محدودیت کشت ایجاد کردن. یکی از این روش ها به عنوان نمونه برای کشت برنج خشکه کاری است. این طرح در چندسال گذشته در خوزستان اجرا شد. در سال های متمادی نیز از محققان این طرح دعوت شد تا مزایای این طرح را ترویج دهند، اما کسی برای ترویج این روش را حمایت نکرد. فقط کشاورزان گلستانی داوطلبانه از این طرح حمایت کردند و همچنان در خوزستان نیز از این روش استفاده می گردد. این که شرایط آب بهبود پیدا نموده دلیل بر آن نیست که برنجکاران بخواهند آب را بی رویه مصرف نمایند. برنجکاران می توانند به سمت و سوی خشکه کاری بروند و این که شرایط آب بهبود پیدا نموده دلیل بر آن نیست که بخواهند کشت های غرقابی داشته باشند.

سیلاب به داد کشاورزان رسید

علیزاده شایق اضافه نمود: همچنین در استان هایی مانند خراسان شمالی و سیستان وبلوچستان کشاورز اصلا از منابع آب های زیرزمینی نمی تواند استفاده کند، چون عمق این آب ها زیاد است و کشاورزان اصلا بودجه این را ندارند که این آب ها را به سطح برسانند. بنابراین در همین امسال که سیلاب سیستان و بلوچستان را فرا گرفت کشاورزان نیکشهر، بمپور و سرباز از این آب ها برای کشت برنج استفاده کردند. در گلستان و خوزستان هم سیلاب سبب حاصلخیز شدن خاک و کیفی شدن برنج شد.

وی ادامه داد: بعد از تامین آب در بهار از نزولات آسمانی، تابستان پرآفتابی به ویژه در استان های جنوبی و خوزستان داشتیم. برنج هم به آب و آفتاب خوب احتیاج دارد. در چنین شرایط مساعدی ممنوعیت یا محدودیت دیگر کشت ضرورت ندارد. به طوری که در همین مهر امسال جهاد کشاورزی اظهار داشت که ما در فراوری برنج خودکفا شدیم.

• فراوری برنج در ایران؛ صندلی و رتبه ها