برجام در راستا بی بازگشت - وبلاگ رضا

به گزارش وبلاگ رضا، گام سوم کاهش تعهدات ایران روز آدینه 15 شهریور اجرایی شد و سازمان انرژی اتمی موظف شد که بر اساس نیازهای فنی، بدون در نظر دریافت تعهدات برجامی، فعالیت های تحقیق و توسعه ای کشور را گسترش داده و به فرآیند آن شتاب بخشد.

به گزارش وبلاگ رضا، حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان چهارشنبه شب در انتها جلسه سران قوا خاطرنشان کرد: گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران از روز آدینه اجرا می گردد و سازمان انرژی اتمی هر آنچه کشور در زمینه تحقیق و توسعه فناوری هسته ای احتیاج دارد را انجام می دهد.

گام سوم ایران در حالی روز آدینه 15 شهریور اجرایی شد که ایران و فرانسه از مدتی پیش در مذاکراتی فشرده و جدی بر سر یافتن راه حلی برای دستیابی ایران به منافع برجامی اش هستند.

با وجود درخواست کشورهای اروپایی از ایران برای متوقف کردن تصمیم خود در کاهش تعهدات برجامی خود، تهران مصمم به اجرای این تصمیم است و در همین چارچوب سازمان انرژی اتمی بر اساس احتیاجهای فنی، بدون در نظر دریافت تعهدات برجامی، فعالیت های تحقیق و توسعه ای کشور را گسترش داده و به فرآیند آن شتاب بخشید.

در گام نخست ایران در 18 اردیبهشت، عدم پایبندی خود به فراوری اورانیوم غنی شده 3.67 تا سقف 300 کیلوگرم و فراوری آب سنگین تا سقف 130 تن را لغو کرد.

در گام دوم ایران در 16 تیرماه، تعهداتش مبنی بر این که میزان درصد و غلظت غنی سازی خود را فراتر از 3.67 افزایش ندهد را لغو کرد و عدم پایبندی خود به انجام غنی سازی کمتر از 3.67 را خاطرنشان کرد.

اکنون در گام سوم سازمان انرژی اتمی مسوولیت یافت تا بدون در نظر دریافت تعهدات برجامی، فعالیت های تحقیق و توسعه ای کشور را گسترش داده و به فرآیند آن شتاب بخشد.

بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز شنبه 16 شهریور در نشستی خبری خاطرنشان کرد که اقدامات ایران در گام سوم در حوزه تحقیق و توسعه هشت مورد است و به تفضیل درباره این اقدامات شرح داد که در جدول زیر آمده است.

او در این نشست با اشاره به فعالیت های هسته ای ایران که شامل محدودیت هایی در چارچوب برجام شده است (راکتور آب سنگین، کارخانه فراوری آب سنگین، بازفرآوری سوخت مصرف شده، غنی سازی در ظرفیت و سطح، تحقیق و توسعه، فردو، میزان ذخایر و نظارت و دسترسی آژانس) خاطرنشان کرد که تمامی محدودیت ها به جز حوزه شفاف سازی و نظارت، بازطراحی راکتور اراک و بازفراوری سوخت مصرف شده، در چارچوب گام هایی که ایران طراحی نموده است، برداشته خواهد شد.

وی گفت که با اجرایی شدن گام سوم عملا بخش زیادی از محدودیت های برجامی در حوزه فنی برداشته شده و فعالیت های هسته ای ایران به حالت قبل از برجام و البته گسترده تر از قبل باز خواهد گشت.

کمالوندی اظهار کرد که تنها سایت فردو و ساخت سانتریفیوژهای بیشتر برای افزودن بر تعداد ماشین ها در نطنز و فردو هم چنان مشمول محدودیت های برجامی هستند که اگر طرف های اروپایی تا دو ماه آینده به نتیجه ای برای اجرای تعهداتشان در قبال ایران دست نیابند این مراکز و فعالیت ها نیز از دایره محدودیت ها خارج خواهند شد.

وی در رابطه با نقدها فراوان مبنی بر این که چرا ایران به سراغ غنی سازی 20 درصدی نمی رود با بیان این که فعلا احتیاجی به فراوری این سطح از اورانیوم غنی شده نیست گفت: ترجیح سازمان انرژی اتمی این است که بر ذخایر اورانیوم 4.5 درصدی اش بیافزاید.

نکته قابل تامل در گام سوم این است که بر خلاف نظر بعضی منتقدان که می گویند، این اقدامات به طور کل در پاسخ به اقدامات آمریکا و متحدان اروپایی اش موثر نیست، برداشته شدن محدودیت ها از تحقیق و توسعه، می تواند یاری کند تا بدون آنکه بر تعداد سانتریفیوژها در نطنز و فردو افزوده گردد، ظرفیت فراوری اورانیوم غنی شده کشور را افزایش دهد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز روز شنبه به این مساله اشاره نمود و گفت: راه اندازی زنجیره های شاهد 164 تایی IR4 و راه اندازی زنجیره های شاهد IR2m تا دوماه دیگر یاری می نماید تا با این تعداد ماشین و با توجه به این که ظرفیت این ماشین ها 4 تا 5 سو است بتوانیم فراوریات خود را افزایش دهیم.

به عبارت دیگر اگر قرار بود این میزان سو با سانتریفیوژهای نسل اول دریافت کنیم باید 1500 ماشین اضافه می کردیم اما با نسل ماشین های IR4 و IR2m و در مجموع با 328 ماشین 1500 سو را فراوری می کنیم.

توانمندی ایران در توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته که حالا بعد از سال ها آزمایش و تست به نقطه قابل قبولی رسیده و توانسته است امتحان خود را پس دهد حاکی از آن است که وعده مسوولان سازمان انرژی اتمی در خصوص جهش یک باره ایران با نسل های پیشرفته امری قابل اتکا و حقیقی است. چنانکه به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی، نسل IR6 قادر است در همین مرحله تست 10 و 20 تایی به طور مستمر برای فعالیت و فراوری اورانیوم به نطنز منتقل گردد.

بنا بر این گزارش، با اجرای گام سوم رفته رفته بازگشت به عقب سخت تر و زمان بر تر خواهد شد. مقامات کشورمان این هشدار را به طرف های مقابل به ویژه اروپایی ها می دهند که تا دیر نشده است نسبت به اجرای تعهداتشان در قبال ایران اقدام نمایند.

شاید گام های اول، دوم و سوم ایران قابل بازگشت در یک زمان بندی تعیین باشد اما به طور حتم با وارد شدن به گام چهارم و احتمالا اتخاذ تصمیمات سیاسی دیگر این امکان بسیار دور از دسترس خواهد شد و در عمل ایران در توسعه توانمندی هسته ای خود به راستا بی بازگشت خواهد رسید.